ΟΔΟΣ ΕΥΡΙΠΙΔΟΥ-ΑΘΗΝΑ

Διαβάστε το άρθρο ΕΔΩ
http://culture.thessaloniki-portal.gr/2013/12/mia-thessalonikia-stin-athina-odos-evripidou-enas-dromos-me-gefsis-ke-mirodies

Στην Αθήνα κάποιο δρόμοι είναι οι αγαπημένοι μου. Ένας από αυτούς είναι η οδός Ευριπίδου. Κάτι σαν την αγορά Καπάνι, κάτι σαν την παλιά Άθωνος. Ένας δρόμος γεμάτος μυρωδιές, χρώματα, γεύσεις. Ένας δρόμος που ακόμα κρατάει την αυθεντικότητα του και μας θυμίζει το χθες στο σήμερα.

Μικρά μαγαζάκια, από αυτά που δεν είναι ντελί, που δεν θα βρείτε τα σπάνια γαλλικά τυριά και  χαμόν και προσούτα αλλά θα βρείτε γνήσιες ελληνικές γεύσεις με γνήσια ελληνικά ονόματα όπως Στρούγγα και Αρκαδία. Ακόμα και οι πινακίδες θαρρείς και αναδίδουν γεύσεις και μυρωδιές.

Ο δρόμος μοιάζει θαρρείς και είναι σκηνικό για κάποια ταινία στην οποία εσείς θα είστε οι κομπάρσοι. Να σίγουρα θα δείτε τώρα τις κάμερες και τον σκηνοθέτη. Δεν μπορεί λέτε όλα αυτά τυχαία!

Ανοιγοκλείνετε τα μάτια σας όταν αντικρίζετε τα μαγαζιά με τα σουτζούκια και τους παστουρμάδες να κρέμονται στη σειρά. Βρε σκέφτεσαι εγώ είμαι από την Πόλη και τον τρώω τον παστουρμά και το σουτζούκι αλλά τόσοι Αθηναίοι μερακλήδες δεν το περίμενα. Sorry,  σας είχα για πιο nouvelle cuisine σας είχα παρεξηγήσει και αναθεωρώ πάραυτα.

Είναι γλυκιά η εικόνα που βγαίνει. Καθίστε να πιείτε το τσιπουράκι σας στο Μιράν, που θα σας κεράσουν και δοκιμάστε προτού αγοράσετε μια ποικιλία τυριών και σαλαμιών. Μέσα σε ένα αυθεντικό περιβάλλον όπου οι μυρωδιές θα σας κεντούν την όρεξη.

Ο δρόμος, ευτυχώς, κάποιες φορές το κράτος παίρνει και κάποιες σωστές αποφάσεις, χαρακτηρίστηκε ως «χώρος παραδοσιακού εμπορίου». Με το μέτρο αυτό είναι σύμφωνοι βέβαια οι ιδιοκτήτες των μαγαζιών του δρόμου όπως ο ιδιοκτήτης του πολύ γνωστού πλέον μαγαζιού με τα περίφημα εδέσματα κ. Μιράν Κουρουνλιάν. Αλλά και το αντίστοιχο μαγαζί του Αραπιάν γνωστό και αυτό για τον παστουρμά του. Τι άλλο; Βέβαια οι αναγγελίες αυτές καλό είναι να συνδυάζονται και με χειροπιαστά μέτρα της Πολιτείας που θα οδηγήσουν σε λύσεις εποικοδομητικές και μακροπρόθεσμες. Ο χώρος είναι μια τουριστική ατραξιόν και ως τέτοιος μπορεί να λειτουργεί όλο το χρόνο.

 Από το ύψος της Αιόλου μέχρι τη Μενάνδρου λειτουργούν περίπου 15 τέτοια  ιδιαίτερα καταστήματα. Βότανα, μπαχάρια, τρόφιμα παραδοσιακά, αλλαντικά, τυριά. Εξειδικευμένα μαγαζιά και μοναδικά. Βέβαια μπορούμε να πούμε ότι ο δρόμος χωρίζεται σε δυο κομμάτια. Πάνω από την Αθηνάς και κάτω, που είναι πολύ διαφορετικοί και με διαφορετικό κόσμο. Το επάνω κομμάτι είναι διαφορετικό και πιο μοδάτο. Το κάτω είναι το πιο εμπορικό και αυθεντικό.

Στην Ευριπίδου μπορείτε να βρείτε εξειδικευμένα μαγαζιά. Στο 1 θα δείτε μια βιοτεχνία που κατασκευάζει φωτιστικά και καπέλα για φωτιστικά. Στο 4 σφραγίδες, στο 21 η Αρκαδία, ένα από τα παλιότερα τυράδικα της Αθήνας με ιστορία εκατό περίπου χρόνων. Στο 22 ξηροί καρποί. Εξάλλου η ιστορία των ξηρών καρπών στην Ευριπίδου κρατά έναν αιώνα περίπου. Το Μπαχάρ, με λειτουργία από το 1940 περίπου και με 2500 διαφορετικά βότανα και μπαχαρικά φερμένα από όλον τον κόσμο.

Και εσώρουχα, και Κλαουδάτος στο 6, και φερμουάρ στο 9 (ειδικότητα φοβερή) και υπόγεια με όσπρια σε τσουβάλια αλλά και κινέζικα. Σιγά μην έλειπαν και αυτά. Και εκδόσεις Εστία στο 84.

Η Ιστορία του δρόμου

 Η ιστορία του δρόμου είναι πολύ παλιά. Ξεκινά από τον Νοέμβριο του 1831 όταν οι  αρχιτέκτονες Σταμάτης Κλεάνθης και Έντουαρντ Σάουμπερτ, μαθητές του νεοκλασικού αρχιτέκτονα Καρλ Φρίντριχ Σίνκελ, έρχονται στην Αθήνα  για να αρχίσουν το έργο της τοπογράφησης της πόλης. Τον Μάιο του 1832 τους ανατίθεται η εκπόνηση ενός νέου σχεδίου της πόλης, το οποίο πράγματι υποβάλλεται τον Δεκέμβριο του 1832 και στις 29 Ιουνίου 1833 εγκρίνεται από την Αντιβασιλεία.

Στο σχέδιο αυτό προβλεπόταν η διαμόρφωση τεσσάρων συνεχόμενων «βουλεβαρίων», δηλαδή τόπων περιπάτων με δέντρα ανάλογα με αντίστοιχα του εξωτερικού. Το βόρειο τμήμα ήταν περίπου στους σημερινούς δρόμους Φαβιέρου και Χαλκοκονδύλη, το νότιο με τη σημερινή οδό Ευριπίδου, το δυτικό με τον άξονα της οδού Νικηφόρου.

Τα πρώτα ονόματα των δρόμων δόθηκαν από τους Κλεάνθη και Σάουμπερτ, οι οποίοι και επέλεξαν αρχαιοελληνικά ονόματα ανάλογα και της κλασικής τους παιδείας. Αριστοφάνους, Ευριπίδου, Μενάνδρου (κάποια από αυτά αντιστοιχούσαν και σε τοπογραφική πραγματικότητα καθώς η Αριστοφάνους κατέληγε στην Πλατεία Θεάτρου).

Βέβαια οι γνωστές αντιδράσεις από την πλευρά των ιδιοκτητών για τις αναγκαστικές απαλλοτριώσεις που έπρεπε να γίνουν για να αναγερθούν τα δημόσια κτίρια και να διαμορφωθούν τα πάρκα και οι μεγάλοι δεντροφυτεμένοι δρόμου οδήγησαν στην αναστολή του σχεδίου (το ίδιο έγινε και στη Θεσσαλονίκη με την Πλατεία Αριστοτέλους που κρατήθηκε μόνο το μισό σχέδιο).

Το σχέδιο περνάει από νέα έγκριση από τον Βαυαρό αρχιτέκτονα Λέο φον Κλέντσε και μπαίνει σε εφαρμογή το 1834 αλλά καταργούνται όλα εκείνα τα ωραία και μεγαλεπήβολα σχέδια που θα άλλαζαν και τη φυσιογνωμία της Αθήνας. Καταργούνται τα δύο βουλεβάρια προς την οδό Αθηνάς ενώ το εγκάρσιο μετατρέπεται σε έναν δρόμο πλάτους 10 μέτρων, τη σημερινή οδός Ευριπίδου, όπως την ξέρουμε σχεδόν με τη σημερινή της μορφή.

Το εμπορικό τρίγωνο Ερμού-Σταδίου-Αθηνάς όλον τον 19ο αιώνα αποτελεί την καρδιά της πόλης. Η ανέγερση της Δημοτικής Αγοράς το 1886 συνετέλεσε στο να αποκτήσει η περιοχή τον χαρακτήρα αυτό καθώς άρχισαν να δημιουργούνται μαγαζάκια που εξειδικεύονταν στο εμπόριο τροφίμων.

Το Μοναστηράκι είναι το εμπορικό και βιοτεχνικό κέντρο ενώ η πυρκαγιά του 1884 που κατέστρεψε το παζάρι που εκτεινόταν δίπλα στη Ρωμαϊκή αγορά συνετέλεσε ώστε η πόλη να εξαπλωθεί προς την Ομόνοια.

Η Ευριπίδου ήταν ανέκαθεν ένας δρόμος με μεγάλη εμπορική δραστηριότητα. Τα ίχνη της σημαντικότητάς της είναι αποτυπωμένα σε μια σειρά κτιρίων που τώρα δυστυχώς είναι ερειπωμένα. Ευριπίδου και Αθηνάς είναι το ξενοδοχείο  Βενετία, κτισμένο το τελευταίο τέταρτο του 19ου αιώνα που αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα αθηναϊκού κλασικισμού.

Αιόλου 64 και Ευριπίδου και Αγίου Μάρκου ένα άλλο όμορφο κτίριο, κτισμένο και αυτό στα μισά του 19ου αιώνα. Στο ισόγειο ήταν το πιλοπωλείο Τσίλια. Διώροφο στην αρχή και αργότερα προστέθηκε ένας ακόμα όροφος.  Σώζεται σε μια φωτογραφία της οδού Αιόλου όπου εκεί ακριβώς φαίνεται η χρήση του ως πιλοπωλείο Τσίλια. Σήμερα στεγάζει  μοντέρνο καφέ.

 Αιόλου 77 και Ευριπίδου ένα διώροφο νεοκλασικό όπου το 1877 εγκαταστάθηκε το ομπρελλοποιό Τσιμωνίδη. «Το αρχαιότερον εν Ελλάδι Μέγα Εργοστάσιο Ομβρελλών» όπως αναφερόταν. Εκείνη την εποχή το κτίριο είχε και αγάλματα στην όψη. Το 1904  το κτίριο περιήλθε στο Ίδρυμα Ευαγγελισμός. Διατηρητέο σήμερα.

Εκείνο που είναι μοναδικό είναι η διατήρηση του παλιού καιρού και οι αναμνήσεις που δημιουργεί καθώς κάνετε τη βόλτα σας. Σε όλους μας φέρνει στο μυαλό θύμισες από τα παιδικά μας χρόνια. Ιδιαίτερα,  παραμονές των γιορτών οι βόλτες στα μαγαζιά αυτά επιβαλλόταν. Κανένα γιορτινό τραπέζι δεν ξεκινούσε, αν πρώτα δεν πηγαίναμε, βόλτα εγώ με τον μερακλή Κωνσταντινοπολίτη παππού σε τέτοια μαγαζιά να πάρουμε παστουρμά, σουτζούκια και βέβαια παστά διάφορα.

Αυτή τη γλυκιά συγκίνηση της παιδικής μας ηλικίας, τις αναμνήσεις από τη δική μας «πολίτικη κουζίνα» ξυπνά η οδός Ευριπίδου.